ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္... ဘြဲ ့ရရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္ (အပိုင္း -၂)

ဘြဲ ့ရရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္

"ကြ်န္ေတာ္ဒီႏွစ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္မို ့ ေက်ာင္းၿပီးတာနဲ ့ ႏိုင္ငံျခားတန္းသြားခ်င္ပါတယ္၊ အၾကံေပးပါဦးအန္တီ"

"ေက်ာင္းၿပီးရင္ ဂ်ပန္မွာ သြားအလုပ္လုပ္ သင့္သလား၊ စကၤာပူလာသင့္သလားရွင့္"

"စလံုးကိုလာဖို ့ ေအဂ်င္စီက သိန္း၄၀ေလာက္ေတာင္း ေနလို႔ လုပ္သင့္သလားအန္တီ"

"ေက်ာင္းၿပီးရင္ ဘယ္သင္တန္းေတြ တက္ရမလဲရွင့္"

ကြ်န္မဆီ messenger ထဲကေန ေမးၾကတဲ့ ေမးခြန္းေလး တခ်ိဳ ့ပါ။ တေယာက္ခ်င္းစီကို ေျဖထားတဲ့အေျဖေလးေတြကို စုစုစည္းစည္းျဖစ္ေအာင္ ျပန္ေရးျပပါ့မယ္။

ကြ်န္မ အာအိုင္တီေနာက္ဆံုးႏွစ္မွာ အေတာ္စဥ္းစားခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပါပဲ။ ေက်ာင္းဆက္တက္မလား၊အလုပ္ဝင္မလား၊ အစိုးရအလုပ္လား၊ အျပင္အလုပ္လား၊ ေက်ာင္းမွာ ဆရာမ ျပန္လုပ္မလား၊ ႏိုင္ငံျခားထြက္မလား၊ ဘယ္ႏိုင္ငံသြားမလဲ... စသျဖင့္ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေမးခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြ ျဖစ္သလို နီးစပ္ရာ ဆရာ၊ ဆရာမ၊ မိဘေဆြမ်ိဳး၊ ေက်ာင္းမွ ႏွစ္ႀကီးအကိုအမေတြဆီလဲ ေမးခဲ့ပါတယ္။

ဘြဲ ့ရရင္ ဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အျပင္ မိသားစုအေျခအေနေပၚလဲ မူတည္တာမို ့ ဘြဲ ့အတူတူရၾကဦးေတာင္ တေယာက္နဲ ့တေယာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ဘယ္လိုနည္းနဲ ့မွ တူဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ တခါတေလက်ေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေျခအေန၊ အေၾကာင္းအရာ၊ အခြင့္အေရးေပၚမူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္လိုက္ရတာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ကိုယ့္ဘဝရပ္တည္မွဳအတြက္ အေတာ္ေလးအေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္မို ့ ေသခ်ာအခိ်န္ယူ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဟိုစမ္းစမ္း၊ ဒီစမ္းစမ္း လုပ္ၾကည့္ဦးမယ္ဆိုတာမ်ိဳးကိုေတာ့ ကြ်န္မ အားမေပးပါဘူး။ ဘဝထဲစဝင္ၾကရေတာ့မယ့္အခါ အခ်ိန္ဟာ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိေသးလို ့ သင္တန္းေတြတက္ရင္း ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ကာလဟာ ၃လထက္ ပိုမၾကာသင့္ပါဘူး။ လုပ္သက္နဲ ့ လုပ္ငန္းအေတြ ့အၾကံဳဟာ ဘဝအတြက္ အရမ္းအေရးပါတာမို ့ လမ္းတခုေရြးျခယ္ၿပီးမွ မႀကိဳက္ဖူး၊ ေနာက္တမ်ိဳးေျပာင္းမွဆိုရင္ တခါ တစ္က ျပန္စရပါမယ္။ တကယ္လို ့သာ အစကတည္းက ေသခ်ာစဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရင္ အေတာ္အသင့္ရွိတဲ့ လုပ္သက္အေတြ ့အၾကံဳတခု ရေနေလာက္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ မေရြးျခယ္ခင္ ေသခ်ာစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာအေဖာ္ေကာင္းလို ့ ဆိုတာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ သူမ်ားေတြနဲ ့ကိုယ္နဲ ့ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဝါသနာ၊ မိသားစုအေျခအေန၊ ကိုယ္ပိုင္ အရည္အခ်င္း ထပ္တူမက်ႏိုင္ပါဘူး။ ကြ်န္မပတ္ဝန္းက်င္မွာ ျမင္ေတြ ့ေနက် ကိစၥမို႔ သတိေပးတာပါ။ ဥပမာေပးရရင္ သူမ်ားေတြ ေရထဲဆင္းလို ့ လိုက္ဆင္းၿပီး သေဘၤာအရာရွိ၊ သေဘၤာသား စသျဖင့္ လုပ္လိုက္မိၿပီးမွ အဲဒီဘဝကို လက္မခံႏိုင္ပဲ မေပ်ာ္ရႊင္စြာ ဆက္လုပ္ေနရတယ္ဆိုတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ အမ်ားႀကီးၾကံဳဖူးသလို၊ သူမ်ားေတြ တပ္ထဲဝင္လို ့ လိုက္ဝင္လိုက္တာ ဘယ္လိုမွ မေပ်ာ္ႏိုင္လို ့ အရပ္ဝတ္လဲခ်င္တာ ခုထိလဲလို ့မရလို ့ စိတ္ညစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ မိတ္ေဆြေတြလဲ အမ်ားႀကီးၾကံဳခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ခင္ အရင္ေသခ်ာ အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

ဘြဲ ့ရၿပီးတဲ့သူေတြ အမ်ားစု စဥ္းစားၾကတဲ့၊ သိခ်င္ၾကတဲ့ ေမးခြန္းေလးတခ်ိဳ ့ကို ေျဖေပးပါရေစ။ ကြ်န္မရဲ႕ အေတြ ့အၾကံဳကို အေျခခံေျဖတာမို ့ အမွားအယြင္းနဲ ့ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိရင္ နားလည္ေပးပါေနာ္။

ဘယ္သင္တန္းေတြ တက္သင့္သလဲ

ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးကာစအခ်ိန္နဲ ့ ဘြဲ ့ရၿပီးကာစအခ်ိန္ေတြမွာ အမ်ားစုတက္ၾကတဲ့ သင္တန္းေတြက အဂၤလိပ္စကားေျပာနဲ ့ ကြန္ျပဴတာသင္တန္းေတြပါ။ ေဖာ္ျမဴလာႀကီးလိုကို ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ကြ်န္မတို ့တိုင္းျပည္က ကေလးေတြကို ေျပာျပခ်င္တာက အတတ္ပညာ၊ အသိပညာတခုဟာ စာသင္ခန္းထဲမွာမွ၊ သင္တန္းထဲမွာမွ သင္ယူတတ္ေျမာက္ႏိုင္တာ မဟုတ္ဖူးဆိုတာပါပဲ။ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိေနတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေလ့လာရင္ ပိုထိေရာက္တယ္ဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္စကားေျပာပါ။ ဘာသာစကားတခုဟာ စာသင္ခန္းထဲမွာ ၁လတန္သည္၊ ၃လတန္သည္ ေလ့လာလိုက္ရံုနဲ ့ မတတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါဘူး။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာေနရမွာပါ။ အရမ္းက်ယ္ျပန္ ့တဲ့အရာမို ့ စုဗူးစုသလို ေန႔စဥ္စုေဆာင္းေနရမယ့္အရာပါ။

ဘာသာစကားတခုကို အျမန္ဆံုးနဲ ့ အထိေရာက္ဆံုး သင္ယူႏိုင္တဲ့ေနရာက media ေတြက တဆင့္ပါ။ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ပါ၊ သီခ်င္းနားေထာင္ပါ၊ သတင္းနားေထာင္ပါ၊ စာအုပ္ဖတ္ပါ။ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္တဲ့အခါ စာတမ္းထိုးပါခဲ့ရင္ေတာင္ မဖတ္မိေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး အားစိုက္နားေထာင္ပါ။ တေျဖးေျဖးနားလည္လာ ပါလိမ့္မယ္။ သီခ်င္းနားေထာင္တဲ့အခါလဲ စာသားကို အာရံုစိုက္ပါ။ လိုက္ဆိုၾကည့္ပါ။ စာအုပ္ဖတ္တဲ့အခါ အဘိဓာန္ကို မျဖစ္မေနလွန္ရမယ့္ အခါမ်ိဳးမွ လွန္ပါ။ အဘိဓာန္ခ်ည္းလွန္ေနရင္ ဖတ္ရွိန္ပ်က္ၿပီး အဆံုးထိမဖတ္ျဖစ္ေတာ့ၾကလို ့ပါ။ ႐ုပ္ရွင္၊ သီခ်င္း၊ သတင္း၊ စာအုပ္ အားလံုးမွာ ၾကည့္ျဖစ္ဖို ့၊ ဖတ္ျဖစ္ဖို ့၊ နားေထာင္ျဖစ္ဖို ့ အဓိကက နားယဥ္ဖို ့အဓိကမို ့ မၿငီးေငြ ့ေစေအာင္ ကိုယ္စိတ္ဝင္စားမယ့္ ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးကို ေရြးျခယ္လုပ္ပါ။ ဇြဲရွိရွိလုပ္ပါ။ စိတ္ပါဝင္စားရင္ သူ ့အလိုလိုကို ႏွလံုးသားထဲ ဝင္သြားတာပါ။ အေကာင္းဆံုး ဥပမာေပးရရင္ ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံက ကိုရီးယားပ႐ိသတ္ ကိုရီးယားဘာသာစကားကို ႐ုပ္ရွင္ေတြက တဆင့္ အေတာ္ရေနၾကတာပါ။ ထမင္းစားေရေသာက္၊ ေန ့စဥ္အေခၚအေဝၚေတြ သိေနၾကတာဟာ ကိုရီးယားကားေတြ အၿမဲၾကည့္ေနၾကလို ့ပါ။ အဲဒီလိုပဲ အဂၤလိပ္ကားေလးေတြ ၾကည့္ေစခ်င္တယ္။ ၾကည့္ခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ အဂၤလိပ္ဇာတ္ကားေလးေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒီေလာက္ခက္ခဲတဲ့ ကိုရီးယား ဘာသာစကားေတာင္ နားဝင္လာရင္ ကမာၻေပၚမွာ သင္ၾကားရအလြယ္ဆံုး အဂၤလိပ္ဘာသာစကားဆို ပိုလို ့လြယ္မယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ေပးပါ။

စကားေျပာအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးက ေျပာရဲဖို ့ပါ။ ပထမဆံုးေျပာရဲဖို ့ လိုပါတယ္။ အမွားအယြင္းေၾကာက္ေနရင္ ႏွဳတ္မရဲတာမို ့ မွားမွာ မေၾကာက္ပါနဲ ့။ ႏွဳတ္ရဲမွ အမွားကို ေျဖးေျဖးခ်င္းျပင္ယူပါ။ ေန ့စဥ္ေျပာႏိုင္မယ့္ သူတေယာက္ရွာပါ။ ေန ့စဥ္ေျပာျဖစ္ပါေစ။ ေျပာမယ့္သူမရွိရင္ အခန္းတံခါးပိတ္ၿပီး ကိုယ္နဲ ့ကိုယ္ေျပာပါ။ သင္တန္းတက္စရာမလိုပဲ တလအတြင္း သိသိသာသာ ေျပာတတ္လာပါလိမ့္မယ္။

ကြန္ျပဴတာသင္တန္းေတြ တက္ၾကတာ အေျခခံတက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ အေျခခံဆိုတာ သင္တန္းမလိုပဲ ကိုယ့္ဘာသာေလ့လာ တတ္ေျမာက္လို ့ရတဲ့အရာပါ။ ခုဆို ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံမွာ အင္တာနက္က ေနရာအႏွံ ့အျပားရေနၿပီမို ့ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြက ဖုန္းေလးသံုးၿပီးရွာလိုက္ရင္ကို အေတာ္အဆင္ေျပေနပါၿပီ။ တခ်ိန္လံုး Facebook ေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ေနမယ့္အစား google ပါ၊ YouTube ပါ။ bill အကုန္ခံၿပီး သီခ်င္းဆိုၿပိဳင္ပြဲေတြေတာင္ ၾကည့္ၾကေသးတာပဲ။ သင္တန္းသြားတက္ရင္ သင္တန္းစရိတ္အျပင္ ခရီးသြားစရိတ္ကကုန္ေသးတာ။ ကြန္ျပဴတာအေျခခံကို အင္တာနက္က တဆင့္ သင္ယူရင္ ၃ရက္အတြင္း တတ္ပါတယ္။ Facebook ေပၚမွာလဲ ပညာေရးဆိုင္ရာ page ေတြအမ်ားႀကီးမို ့ ဆယ္လီေတြ page ကို ေန ့တိုင္းမေရာက္မျဖစ္ေရာက္သလို ကိုယ့္ပညာေရးဝမ္းစာျဖည့္ဖို ့က ပိုလိုေလ့လာသင့္တယ္ မဟုတ္လား။

အဓိက ေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ သင္တန္းတက္ျခင္း၊ မတက္ျခင္းထက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သင္ယူေလ့လာျခင္းက ပိုၿပီး ထိေရာက္တယ္ဆိုတာပါ။

ႏိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္လုပ္သင့္သလား

တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြဟာ အဘက္ဘက္က ေနာက္က်က်န္ခဲ့တဲ့ ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံထက္ အလုပ္အခြင့္အေရး ပိုေပါမ်ားႏိုင္တာရယ္၊ ပိုမို ့ေခတ္မွီတဲ့ နည္းပညာေတြ ေလ့လာႏိုင္တာရယ္၊ အေတြ ့အၾကံဳေတြ ရႏိုင္တာရယ္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္လုပ္ျခင္းဟာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားသြားမွလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားမသြားပဲနဲ ့ ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံအတြင္းမွာကို အလုပ္အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အရာရွိ၊ ဝန္ထမ္းရွားပါးမွဳ ျပႆနာနဲ ့ ရင္ဆိုင္ေႏုကရပါတယ္။ ကြ်န္မကိုယ္တိုင္အပါအဝင္ပါ။

အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ဒီေလာက္ေပါေနပါလ်က္ ဘာလို ့ ဝန္ထမ္းေတြ ရွားပါးေနရသလဲဆိုေတာ့ စိတ္ဓါတ္ေတြေၾကာင့္ပါ။ အဓိကက သင္ယူတတ္ေျမာက္လိုတဲ့ လိုခ်င္စိတ္ တကယ္မရွိၾကဘူး၊ သစၥာမရွိၾကဘူး၊ အေလးအနက္မထားၾကဘူး၊ ေငြအတြက္သက္သက္ စဥ္းစားၾကတယ္၊ အလုပ္ေပၚ ေစတနာမထားၾကဘူး။ အဲဒီစိတ္ဓာတ္ေလးေတြသာ ျပင္လိုက္ၾကရင္ အလုပ္ရွားပါးမွဳျပႆနာက ခ်က္ခ်င္းေျဖရွင္းႏိုင္မွာပါ။

ျပည္တြင္းမွာ လုပ္လို ့ဘယ္ေလာက္ရမွာလဲဆိုသူေတြကို လက္တို ့ေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ တကယ္ေစတနာေကာင္းေကာင္းနဲ ့လုပ္ရင္ ႏိုင္ငံျခားမွာရတဲ့ ဝင္ေငြထက္ပိုရႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။

ဘြဲ႕ရၿပီးၿပီးခ်င္း ႏိုင္ငံျခားထြက္ အလုပ္လုပ္တာ ကြ်န္မအားမေပးပါဘူး။ အလုပ္ဆိုတာ လုပ္ဖူးမွ တကယ္သိတာမို ့ ဘြဲ ့ရၿပီးၿပီးခ်င္း အဆင္ေျပတဲ့အလုပ္တခုမွာ အနည္းဆံုး တႏွစ္ေလာက္လုပ္ၿပီးမွ ထြက္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္သြားမယ့္ ႏိုင္ငံေပၚမူတည္ၿပီး ဘာသာစကားကို ကြ်မ္းက်င္ေအာင္ေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ မထြက္ခင္ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ ့ လက္ရွိအေျခအေနကို ေသခ်ာေလ့လာစံုစမ္းပါ။ အလုပ္အခြင့္အလမ္းေတြ ေလ့လာပါ။ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ ေသခ်ာျပင္ဆင္ၿပီး တလေလာက္ႀကိဳၿပီး အလုပ္ေတြ အင္တာနက္ကတဆင့္ အရင္လွမ္းေလွ်ာက္ထားၿပီး အင္တာဗ်ဴးေတြ ၃,၄ခုေလာက္ စုခ်ိန္းၿပီးမွ ထြက္သင့္ပါတယ္။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳက အသက္ပါပဲ။

Agent ပြဲစားနဲ ့လာသင့္သလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းအတြက္ အေျဖက ေသခ်ာေလ့လာၿပီးမွ ေငြေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ေငြအရင္မေပးမိပါေစနဲ ့။ အဲဒီပြဲစားနဲ ့ အလုပ္ရသြားတဲ့သူရွိလား ၊ သူတို ့ေရာအဆင္ေျပၾကသလား ေသခ်ာစံုစမ္းၿပီးမွ လုပ္သင့္ပါတယ္။ တကယ္႐ိုးသားတဲ့ပြဲစားက သိသင့္သိထိုက္တာ မွန္သမွ် မႁခြင္းမခ်န္ အကုန္ေျပာမွာပါ။ မေျပာဘူး၊ ေဝ့လယ္ေခ်ာင္ပတ္ဆိုရင္ေတာ့ သတိသာထားပါေတာ့။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္းကို လိ္မ္ေနၾကတာ ကြ်န္မကိုယ္ေတြ႕ပါ။ ႏိုင္ငံျခားလာလိုေဇာနဲ ့ ကြ်န္မကို အသိမေပးပဲ လုပ္လိုက္ၾကတဲ့ ကြ်န္မေဆြမ်ိဳးတခ်ိဳ ့ အလိမ္ခံၾကရတာ မ်က္ျမင္ပါ။ Permit အတုျပတယ္။ ေငြေတာင္းတယ္။ ဒီက immigration မွာ စံုစမ္းလိုက္ေတာ့ အတုျဖစ္ေနတယ္။ ေငြကကြ်ံၿပီးေနၿပီ။ ကြ်န္မအသိေကာင္မေလး တေယာက္ဆို ေလယဥ္လက္မွတ္အတုပါ အေရာင္းခံလိုက္ရတယ္။ သတိထားၾကပါေနာ္။

ေနာက္တခုက အလုပ္ေတာ့ ရပါရဲ႕ ေျပာတုန္းကတျခား လုပ္ရေတာ့တျခား။ အီကိုနဲ ့ၿပီးထားတဲ့ ေကာင္မေလး စာရင္းကိုင္ အလုပ္ရမယ္ဆိုလို ့ ပြဲစားနဲ ့လာလိုက္တာ သူမ်ားအိမ္မွာ အိမ္အကူအလုပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူ ့ခမ်ာ ပြဲစားခေက်ေအာင္ မနဲလုပ္ၿပီးမွ ျပန္ရရွာပါတယ္။ ကြ်န္မအိမ္မွာ part time လာလုပ္ေပးတဲ့ ေကာင္မေလးပါ။ တခါ အသိ အာအိုင္တီေက်ာင္းဆင္း ေကာင္ေလးတေယာက္ အင္ဂ်င္နီယာအလုပ္ဆို ပြဲစားနဲ ့လာလိုက္တာ တကယ့္အလုပ္ၾကမ္းအလုပ္ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူ ့ခမ်ာ အေလးအပင္ေတြ ေန ့တိုင္း မ ရနဲ ့ က်န္းမာေရးပါ ထိခိုက္ရပါတယ္။

ဒီေတာ့ ျခံဳငံုေျပာရရင္ ႏိုင္ငံျခားလာမယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာျပင္ဆင္ေလ့လာစူးစမ္းၿပီး အားလံုးအဆင္သင့္ျဖစ္မွလာၾကပါ။ မေလာပါနဲ ့လို ့အၾကံေပး ပါရေစ။

ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံက မ်ိဳးဆက္သစ္ေလးေတြ ဘဝအတြက္ အေကာင္းမြန္ဆံုး၊ အသင့္ေတာ္ဆံုး၊ ေပ်ာ္ရြင္စရာအေကာင္းဆုံးလမ္းေလးေတြ မွန္ကန္စြာ ေရြးျခယ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

တန္ခူး
9:34am
10 Jun 2018

ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္... ဘြဲ ့ရရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္

မနစ္ကတည္းက ေရးခ်င္ေနခဲ့တာပါ... လာေမးၾကတဲ့သူေတြကို တဦးခ်င္းေျဖျဖစ္ခဲ့တဲ့အခါ စာေလးတပုဒ္ေရးတင္ရင္ အၿမဲဖတ္လို ့ရေနမွာေပါ့လို ့ ေတြးမိလို ့ပါ...

စာတပုဒ္ထဲ အရမ္းရွည္သြားမစိုးလို ့ ၂ပိုင္းခြဲတင္ေပးပါ့မယ္...
ကြ်န္မျဖတ္သန္းလာတဲ့ အေတြ ့အၾကံဳ, ဗဟုသုတနဲ ့ ကြ်န္မပတ္ဝန္းက်င္က ျမင္ရေတြ ့ရတဲ့ အေတြ ့အၾကံဳေတြေပၚမူတည္ၿပီး ေရးတာမို ့ အျမင္ေတြ လြတ္လပ္စြာ ကြဲလြဲခြင့္ရွိပါတယ္...
ကြ်န္မတို ့ ဘဝမွာ လမ္းဆံုေတြ အမ်ားႀကီးၾကံဳခဲ့ရတယ္... ၾကံဳခဲ့ရဦးမယ္... အဲဒီအခါ ကိုယ္ေရြးျခယ္လိုက္တဲ့ ေရွ ့ဆက္မယ့္လမ္းဟာ မွန္ကန္မွသာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပန္းတိုင္ကိုေရာက္ၾကမယ္ မဟုတ္လား... ပန္းတိုင္ေလးေတြ မွန္ကန္စြာ ေရြးျခယ္ႏိုင္ဖို ့ ေစတနာနဲ ့ကြ်န္မရဲ႕ မျဖစ္ညစ္က်ယ္ အေတြးေလးနဲ ့ဒီစာေရးတာမို ့ အမွားမ်ားပါရင္ ခြင့္လႊတ္ပါေနာ္...

ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ ဘာလုပ္ၾကမယ္

ဘယ္တကၠသိုလ္သြားမလဲ

ကာယကံရွင္ကိုယ္တိုင္ ေသခ်ာစဥ္းစားသင့္ပါတယ္... ကိုယ့္အနာဂတ္ကို ကိုယ္ဘယ္လိုျဖစ္ခ်င္သလဲ... ကိုယ့္ဝါသနာနဲ ့စိတ္ဝင္စားမွဳကဘာလဲ... ကိုယ့္အိပ္မက္ေတြ, ႐ူးသြပ္မွဳေတြကေရာ ဘာလဲ... ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ဘာလုပ္ရမွန္းမသိမွ မိဘေဆြမ်ိဴး, မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ ့ တိုင္ပင္ပါ... လမ္း၂ခု,၃ခု ေဝဝါးေနရင္ ခ်ေရးပါ... ခ်ေရးတဲ့အခါ လမ္းတခုခ်င္းစီအတြက္ အေကာင္းေတြေရာ, အဆိုးေတြေရာခ်ေရးပါ... အဲဒါမွ ႏွိဳင္းယွဥ္စဥ္းစားႏိုင္မွာပါ... ဒီေနရာမွာ ကြ်န္မအပြင့္လင္းဆံုးတခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ့္ဘဝအတြက္ ေရြးျခယ္မွဳမွာ ပတ္ဝန္းက်င္က ဒီလိုျမင္, ဒီလိုထင္မယ္ ဆိုတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္လႊမ္းမိုးမွဳကို တဆိတ္ေဘးဖယ္ထားေစခ်င္ပါတယ္... မိဘေတြကိုလဲ တိုက္တြန္းခ်င္တာက ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဂုဏ္ရွိေစခ်င္လို ့, တင့္တယ္ေစခ်င္လို ့ ဒါပဲေရြးရမယ္ဆိုတဲ့ အတင္းအၾကပ္သေဘာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး...

ကြ်န္မတို ့ ဆယ္တန္း တကၠသိုလ္ေတြ ေလွ်ာက္ၾကတုန္းက ေဆးေက်ာင္းက အမွတ္အျမင့္ဆံုး... အာအိုင္တီက ဒုတိယေပါ့... ေဆးေက်ာင္းအမွတ္မွီၿပီး အာအိုင္တီတက္ဖို ့႐ူးသြပ္တဲ့ ကြ်န္မသူငယ္ခ်င္းတေယာက္ကို သူ ့မိဘေတြက ေဆးေက်ာင္းတက္ဖို ့ အတင္းအၾကပ္ဖိအားေပးခဲ့လို႔ သူ ့ဝါသနာကို ေၾကာခိုင္းခဲ့ရတာ ၾကားရေတာ့ အေတာ္စိတ္မေကာင္းခဲ့ဘူး... ကိုယ္ဝါသနာပါရာ, ကိ္ုယ္႐ူးသြပ္ရာလမ္းေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္လမ္းရတဲ့အခါ အဲဒီလူဟာ ပိုလို ့ထူးခြ်န္ေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာပါတယ္... ၿပီးေတာ့ ဝါသနာနဲ ့ ဘဝျဖတ္သန္းခြင့္ရတာ ဘယ္ေလာက္ကံေကာင္းလိုက္သလဲေနာ္...

ေဆးရံုတရံုဟာ ဆရာဝန္နဲ ့ခ်ည္း ဖြဲ ့စည္းထားတာ မဟုတ္သလို, စက္ရံုတရံုဟာလဲ အင္ဂ်င္နီယာေတြနဲ ့ခ်ည္း လည္ပတ္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး... သူနာျပဳမရွိပဲ ေဆးရံုတရံုမျဖစ္သလို သန္ ့ရွင္းေရးဝန္ထမ္းမရွိပဲ ေဆးရံုတရံုအဂါၤရပ္နဲ ့မညီႏိုင္ပါဘူး... ဆရာဝန္, သူနာျပဳ, အင္ဂ်င္နီယာ, ေရွ ့ေန, တရားသူႀကီး, ဆရာမ, စစ္ဗိုလ္,စစ္သား, စာရင္းစစ္, စာရင္းကိုင္ စသျဖင့္ ေလာကႀကီးမွာ အလုပ္အကိုင္ေတြတိုင္းက သူ ့ေနရာနဲ ့သူ မွ်တစြာလိုအပ္ပါတယ္... ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဝါသနာ, ကိုယ့္႐ူးသြပ္မွဳနဲ ့ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ေရြးျခယ္ၾကပါလို ့တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္...
ကြ်န္မ မႏွစ္က ဒါးက, ဝက္ထိုးမွာ Education event ေလးသြားေတာ့ ကေလးေတြနဲ ့ အေမးအေျဖလုပ္ခဲ့တုန္းက သိပ္ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့အေျဖေလးေတြရခဲ့တာ မွတ္မိပါတယ္... ဆရာမလုပ္ခ်င္တယ္... သူနာျပဳျဖစ္ခ်င္တယ္... ကေလးတေယာက္ကဆို အားႀကိဳးမာန္တ ေျပာတယ္... စစ္သားႀကီးျဖစ္ခ်င္တယ္တဲ့... အဲဒါ သူတို ့ေလးေတြရဲ႕ျဖဴစင္တဲ့ အနာဂတ္ရည္မွန္းခ်က္ေလးေတြပါ... သြားၾကပါေစ... အႏၲရာယ္မရွိရင္ ဘယ္လမ္းမဆိုရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေလွ်ာက္ၾကပါေစ... တခုပါပဲ... ကိုယ္ေလွ်ာက္တဲ့လမ္းမွာ အထူးခြ်န္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို ့ပါပဲ... လမ္းေပၚမွာ လမ္းမေပ်ာက္သြားဖို ့ အေရးႀကီးပါတယ္...

ႏိုင္ငံျခားသြားရမလား

ဒီေခတ္ႀကီးမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စဥ္းစားၾကတဲ့ လမ္းေပါ့ေနာ္... ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရးစနစ္ႀကီး ဆိုးဝါးေနလို ့ သြားကိုသြားမွ ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆႀကီးေတာ့ ကြ်န္မ အားမေပးခ်င္ပါဘူး...
ဒီေနရာမွာ ကြ်န္မတိုက္တြန္းခ်င္တာကေတာ့ ဝါသနာရယ္, လက္ရွိရတဲ့အမွတ္, ဝင္ခြင့္စာေမးပြဲ စသျဖင့္ ကိုက္ညီမွဳရွိသလား... ေသခ်ာစဥ္းစားပါ... သူက အာအိုင္တီ အမွတ္ေတာ့မွီတယ္... ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းႀကီးက အခြံပဲရွိေတာ့တာမို႔ စကၤာပူက poly ပဲ လႊတ္ေတာ့မယ္... US,UK, Ausi က ရရာ college ေလး တက္ခိုင္းမယ္... အဲဒီလို အေတြးနဲ ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ကြ်န္မ ႏွေမ်ာမိတယ္... ျမန္မာႏို္ုင္ငံမွာ Bachelor’s degree တခု ရဖို႔ အေျခအေနေပးပါလ်က္ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ တဆင့္ခ်ၿပီး diploma သြားယူတာက ပညာေရးစနစ္ ဘယ္ေလာက္ကြာဟတယ္ေျပာေျပာ အခ်ိန္ေတြက ပိုတန္ဖိုးရွိတာမို ့ ေသခ်ာစဥ္းစားသင့္ပါတယ္... ႏိုင္ငံျခားက တကၠသိုလ္ တခုခု တက္ခြင့္ရ တာမ်ိဳးဆိုရင္ ကြ်န္မအားေပးပါတယ္... ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာကိုပဲ ပညာေရးကို စီးပြားေရးအေနနဲ ့ လုပ္ေနၾကတာမို ့ ႏိုင္ငံျခားသြားတက္မယ္ဆို တဆင့္နိမ့္မတက္ဖို ့နဲ ့ ကိုယ္တက္မယ့္ တကၠသိုလ္, ေကာလိပ္ ရဲ႕ အေျခအေနကို ေသခ်ာ ေလ့လာစံုစမ္းၿပီးမွ တက္သင့္ပါတယ္...

ကြ်န္မလက္လွမ္းမွီတဲ့ ယခုကြ်န္မေနထိုင္ေနတဲ့ စကၤာပူႏိုင္ငံကိုပဲ ဥပမာေပးပါရေစ... Polytechnic မွာ diploma ရဖို ့၃နစ္တက္ရပါတယ္.. university မွာ degree ရဖို ့ ေနာက္ ၃ႏွစ္ၾကာပါတယ္..( full timeတက္ရင္ပါ, part timeဆို အလုပ္တဘက္နဲ ့မို ့၅ႏွစ္ေလာက္အထိၾကာႏိုင္ပါတယ္) ... စုစုေပါင္း၆ႏွစ္တက္မလား... ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ degree တခုယူၿပီးမွ master လာတက္မလား... ကြ်န္မကေတာ့ ဒုတိယလမ္းေၾကာင္းကို ပိုစဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္... တကယ္လို ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ degree ယူတုန္းက အမွတ္ေတြသာေကာင္းခဲ့ရင္ စေကာလာ့ရွစ္နဲ ့တက္ဖို ့အခြင့္ေတာင္ရွိပါတယ္... ကြ်န္မကိုယ္တိုင္ေရြးျခယ္ခဲ့တဲ့လိုင္းပါ...

တကယ္လို ့ ကိုယ့္ကေလးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာသာ ဆက္ထားရင္ ဟိုမေရာက္ဒီမေရာက္နဲ ့ အခ်ိန္အားေတြမ်ား လတ္လ်ားလတ္လ်ားျဖစ္ၿပီး ပ်က္ဆီးမွာစိုးရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားပို ့သင့္ပါတယ္... အဲဒါမွ အခ်ိန္တန္ဖိုးပိုသိလာသလို, ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚလဲ ကိုယ္ရပ္တည္လာႏိုင္မွာပါ...

တကယ္လို ့ အေဝးသင္တက္ဖို ့စဥ္းစားခဲ့ရင္ ပိုတဲ့အခ်ိန္ေတြကို အက်ိဳးရွိေအာင္ အလုပ္လုပ္သင့္ပါတယ္... ဘယ္အလုပ္မဆို လုပ္ရဲတဲ့သတၱိကို ေမြးၾကပါ... ဒီႏိုင္ငံမွာ ကေလးေတြေက်ာင္းပိတ္ရင္ 7-Elevenတို ့ McDonald’s ,KFC တို ့, ေဟာ္တယ္, စားေသာက္ဆိုင္တခုခုတို ့မွာ part time ဝင္လုပ္ၾကတယ္... ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံမွာလဲ အဲဒီလို အလုပ္မေရြးရင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ... အလုပ္ရတဲ့ အေတြ ့အၾကံဳကို ဘယ္သင္တန္းမွာမွ ပိုက္ဆံေပးတက္လို ့သင္ယူလို ့မရပါဘူး...

ဒီေလာက္ဆို ႏိုင္ငံျခားသြားသင့္, မသြားသင့္ စဥ္းစားလို ့ရေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္...

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ မွန္ကန္စြာနဲ ့အနာဂတ္ကို အလွပဆံုးျခယ္မႈန္းႏိုင္ၾကပါေစ...

(ဘြဲ ့ရရင္ဘာလုပ္ၾကမယ္ကို ဆက္ေရးပါမယ္)

တန္ခူး
7:52am
8-Jun-2018

ဝါဆိုအလြမ္း

ဝါဆိုေရ...

မိုးစက္ေတြဟာ အတိတ္ကလို သစၥာရွိတုန္းပဲ...
တို ့ျခံေထာင့္က စပယ္ရံုေလးကလဲ ေမႊးပ်ံ ့ေနတုန္းပဲ...
စာသင္ေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံေတြကလဲ အခ်ိန္မွန္ေနတုန္းပဲ...
အျဖဴနဲ ့အစိ္မ္းေရာင္ေလးေတြ မ်က္စိေရွ ့က ျဖတ္ေျပးတိုင္း ပန္းသီးတလံုးလို လတ္ဆတ္ခဲ့တဲ့ ရင္ခုန္သံေတြကို သတိရတယ္...
ဘဝဆိုတာ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာဆိုတဲ့ ပံုစံခြက္တခုထဲကေန ခုန္ထြက္ခဲ့ဖူးတဲ့အခ်ိန္ေတြဟာ ခုျပန္ေတြးေတာ့ ဆြတ္ပ်ံ ့ဖြယ္...
သစ္ပင္တက္ေနဆဲငါက သစ္ရြက္လွဳပ္ရံုနဲ ့ေတာ္ရံုရင္မခုန္တတ္တဲ့ ခပ္ရြတ္ရြတ္ဆယ္ေက်ာ္သက္...
ဓာတုေဗဒစာအုပ္ေအာက္မွာ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ဝတၳဳေတြဝွက္ၿပီး အေဖမသိေအာင္ ခိုးဖတ္ရတာေတာ့ ရင္အခုန္ျမန္တယ္...
ခုခ်ိန္ျပန္ေတြ ့ရင္ေမးၾကည့္ခ်င္တာက နင္နဲ ့ငါ အဲဒီတုန္းက ဆံပင္ပံုေလးေတြ ဘာလို ့တူေနခဲ့တာလဲ... ငါႀကိဳက္တဲ့ေကာင္မေလးေတြနဲ ့ နင္ႀကိဳက္တဲ့ေကာင္မေလးေတြေရာ ဘာလို ့လာလာတူေနခဲ့တာလဲ... ရီခ်င္စရာေနာ္ဝါဆို...
သူမ်ားေတြစာေအာ္က်က္ေတာ့ ငါက ပ်င္းစရာေကာင္းလြန္းတဲ့သမိုင္းစာေတြကို တူးတူးသီခ်င္းေတြဖြင့္ရင္း မွတ္တယ္... ကက္ဆက္ေခြ အငွားဆိုင္က အင္ဂ်င္နီယာဦးေလးႀကီးက တူးတူးေခြဆို ငါ့အတြက္ အၿမဲခ်န္ထားေပးၿပီး သမီးဆရာဝန္မလုပ္နဲ ့ အင္ဂ်င္နီယာပဲလုပ္လို ့ အၿမဲေျပာတတ္တယ္... တကယ္က နင္ကငါ့ထက္ အင္ဂ်င္နီယာ႐ူးသြပ္သူ...
အားမနာတမ္းေျပာရရင္ သခ်ၤာေတြတြက္ရင္း နင္ဆိုညည္းတတ္တဲ့ အမုန္းမ်က္လံုးသီခ်င္းကေတာ့ အေတာ္ခ်ာတာပဲ...
နင္ေတာ္တာဆိုလို ့ ငါ့ဆီက ငွားသြားတဲစာအုပ္ေလးေတြကို အဖံုးလွလွေလးေတြ ဖံုးေပးတာပဲရွိတယ္... အဲဒီတုန္းက ေက်ာင္းေရွ ့လာေရာင္းတဲ့ Time Magazine ထဲက ဆုတ္ထားတဲ့ ကာလာနဲ ့စာမ်က္ႏွာေလးေတြကို ၁ဝျပားေပးၿပီး ဖံုးခဲ့ရတာ... ပါတိတ္ေလးေတြဝတ္ထားတဲ့ စကၤာပူေလေၾကာင္းလိုင္းက ေလယဥ္မယ္ေလးေတြပံုမ်ားေတြ ့ရင္ အလုအယက္ဝယ္ရတာ...
နင္ငါ့ကိုဖံုးေပးတဲ့စာအုပ္ဖံုးေလးေတြက ေက်ာက္မ်က္ျပကၡဒိန္ကေကာင္မေလးေခ်ာေခ်ာေလးေတြ... လွမွလွ... အဲဒါငါစာရွင္းျပခေပါ့ဝါဆိုေရ... တကယ္က နင္ကဉာဏ္ေကာင္းသူ... ဒါေပမယ့္စာမႀကိဳးစားခ်င္တဲ့ငဆိုး... ေကာင္မေလးေတြ ပိုးဖို ့ပဲစဥ္းစားေနတတ္သူ...
မွတ္မိေနေသးတယ္ဝါဆို... မနက္အေစာႀကီး ငါတက္တဲ့ အဂၤလိပ္စာက်ဴရွင္အခန္းထဲမွာ ျပံဳးၿဖီးၿဖီးနဲ ့နင့္မ်က္ႏွာႀကီးကို... စာလိုခ်င္တဲ့မ်က္ႏွာတစက္မွမေပါက္တဲ့႐ုပ္ေပါ့...
သတိရစရာေတြဟာ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ တို ့ေခတ္က ကင္မရာေတြထဲ ထည့္ရတဲ့ဖလင္လိပ္ေတြလို အစဆြဲလိုက္ရင္ တေခြလံုးပါတတ္တာမ်ိဳးေနာ္...
ေသာ္ကပန္းနီနီေလးေတြရယ္, ဂ်ာကင္အနက္ေရာင္ေႏြးေႏြးေလးရယ္, writing pad လွလွေလးေတြရယ္, ဆီလြန္လြယ္အိတ္ကေလးေပၚက စတီးၾကယ္စိေလးေတြနဲ ့ထိုးခဲ့တဲ့နာမည္ေလးေတြရယ္, သရဲေၾကာက္တဲ့ညေတြရယ္, ဖုန္းထဲက စကားသံေတြရယ္...
ငါေလစာေတြ အမ်ားႀကီးေရးခဲ့တယ္...
ဘဝမွာ ၾကံဖူးေတြ ့ဖူးခဲ့တဲ့သူေတြအေၾကာင္း...
အျဖစ္အပ်က္ေတြအေၾကာင္း...
နင့္အေၾကာင္းေရးမလို ့ၾကံတိုင္းငါ့လက္ေတြ တြန္ ့ဆုတ္ေနခဲ့တယ္... ဘာလို ့လဲ ငါလဲမသိဘူး... ဒီေန ့ေတာ့ ခ်ေရးျဖစ္တယ္... မေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့နင့္အေၾကာင္းကို အ႐ိုးသားဆံုး, အျဖဴစင္ဆံုးသတိရျခင္းသက္သက္နဲ ့ပါ...
မိုးကအရင္တုန္းကအတိုင္းရြာေနၿပီကြယ္
လြမ္းတယ္ဝါဆိုရယ္...

တန္ခူး
1:41pm
7 Jun 2018

ပန္းသီးပုပ္ေတြအေၾကာင္း

တခ်ိဳ ့အရာေတြက
အခ်ိန္ကာလတခုလိုတယ္
႐ိုးသားမွဳစစ္မွန္ရင္
ဘက္မလိုက္ဖူး
ဒိုင္လုပ္ခ်င္ရင္
အလင္းထဲကၾကည့္
ရာဇဝင္ဆိုတာ
ျပန္ၫွိလို ့ရတဲ့အရာမွမဟုတ္တာ
ရႉးးး တိုးတိုး
မင္းေအာ္ေရာင္းေနတဲ့
ပန္းသီးပုပ္ေတြအေၾကာင္း
လူေတြေျပာၾကပါလိမ့္မယ္

တန္ခူး
12:02am
8-Jun-2018

ေဆးလား,ေဘးလား

"ဂီတာအိုေတာင္
ပ်ိဳရြယ္ေနဆဲေတးသံေတြ
သီခ်င္းသစ္ျဖစ္ေသးရင္
အၾကင္နာဆိုတာ
ဒီတေယာက္နဲ ့ပဲ
ၿပီးသင့္သလား"
ေမၿမိဳ ့မိုးသီခ်င္းစာသားေတြဟာ
ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့
ေယာက်ၤားေတြအတြက္
လက္နက္ေတြျဖစ္
ေခတ္ႀကီးကိုက
မီးဖိုေခ်ာင္ဝင္ေနတဲ့
မိန္းမအလစ္
ကလစ္တခ်က္နဲ ့
ခ်စ္လို ့ရတဲ့ေခတ္...

ဇရာကိုလွည့္စား
Apps ေတြမ်ားမ်ားလာေတာ့
မွဳန္ေနေအာင္လွသူေတြကလဲ
အမ်ားသား
အေရးအေၾကာင္းေတြေဖ်ာက္
ေကာက္ေၾကာင္းေတြေရာက္
အသက္၂၀နဲ ့၅၀
ရြယ္တူလိုျဖစ္
အမယ္...
လူေတြအလစ္မွာ
ႏွလံုးသားအသစ္ေတြနဲ ့
ခ်စ္ေနၾကေတာ့
ဟိုအန္တီႀကီးနဲ ့ေမာ္ဒယ္သူငယ္ဇာတ္လမ္း
ဆန္းေတာ့မဆန္းဘူးရယ္...

မိန္းမတေယာက္
ညေရာက္မွ
ေပ်ာ္သင့္သလား
ေသာက္သင့္သလား
DJသင့္သလား
လြတ္လပ္မွဳအဓိပၸါယ္
လြဲမွားမွဳေတြၾကား
ဖို ဝါဒီနဲ ့မ ဝါဒီမကြဲျပား
ေဘဘီေပ်ာ္ေနသလားတဲ့
ဘယ္သူ ့ကဘယ္သူ ့ကိုညာ
ဘယ္သူ ့ကဘယ္သူ ့ကိုနာေစတာ
ကာယကံေတြသာအသိဆံုးျဖစ္မယ္...

ခက္တယ္
၅၀ေက်ာ္ရင္
U turn တတ္သလား
အဖီးတလိုင္း
Status ေတြၾကားမွာ
ကိုကိုလား, ေမာင္လား
ေဘဘီလား, ခ်ာတိတ္လား
အိမ္ကေယာက်ၤားမွအားမနာ
ကဗ်ာ, အက္ေဆး
စာေတြေရး
ေကြးျပေနတာ
အႏုပညာလား
ေဖာက္ျပန္မွဳလား
ရွင္းျပပါလားအန္တီ...

Messenger ဟာ
ေစ်းေပါေပါ
အခ်ိန္ပိုင္းဟိုတယ္တခုထက္တန္တယ္
တခ်ိန္တည္း
၂ေယာက္ထက္မနဲ
တြဲလို ့ရတယ္...
Viber ဆိုတာ
ကာရာအိုေကလို
လူမျမင္ဘူး
က်ဴခ်င္တိုင္း
က်ဴလို ့ရတယ္တဲ့
စားေနက်ေၾကာင္ဖားေတြစကား
Desperate Housewives ေတြ
ၾကားေစခ်င္လိုက္တာ...

ေဝးသြားတဲ့အခါ
ခ်စ္သစၥာစြဲၿမဲထားဦးေနာ္
အိုေမရယ္
မေမ့နဲ ့ယံုၾကည္ပါတဲ့
ကိုငွက္ရယ္
လာဆိုျပလွဲ ့ပါ
ေဝးမသြားပါဘူး
ဧည့္ခန္းတခုထဲမွာ
အဆိပ္ဖုန္းတလံုးနဲ ့
နည္းပညာရဲ႕
ဖ်ားေယာင္းမွဳေအာက္မွာ
သစၥာတရားေတြ
ပါးလ်ေၾကမြ
ရစရာမရွိေတာ့တာ...
သီလေတြလြယ္လြယ္က်ိဳး
လင္းေနပါေသာ္လည္း
အေမွာင္ေတြထဲတိုးတိုးေနၾကတာ...

ဒီလိုနဲ ့ပဲ
လက္မွိဳင္ခ်လိုက္ရေတာ့မွာလား
ဇူကာဘတ္ရယ္
Facebook ဆိုတာ
သံုးတတ္လ်င္ေဆး
မသံုးတတ္လ်င္ေဘးဆိုတာ
သူတို ့သိေအာင္ေျပာျပေပး
ေတာ္ၾကာ
ငရဲျပည္မေလာက္လို ့
က်ဴးေက်ာ္ေတြေရာက္မစိုးလို ့ပါ...။

တန္ခူး
4:31pm
5-Jun-2018

ဆယ္ေက်ာ္သက္

ဒီမနက္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေက်ာင္းသူေလးကို ဆရာမက သူ ့ဖုန္းခိုးတယ္ဆို စြတ္စြဲလို ့ ေက်ာင္းသူေလး ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသသြားတယ္ဆိုတဲ့သတင္းကို ဖတ္မိေတာ့ ရင္ထဲမွာ အေတာ့္ကို ဝမ္းနည္းေၾကကြဲမိတယ္... ဖုန္းတလံုးနဲ ့ဘဝတခုလဲလိုက္ရတဲ့အျဖစ္... ဆရာမရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြကလဲ ျပင္းထန္လြန္းလိုက္တာ... အထူးသျဖင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေတြကို သင္တဲ့ဆရာမဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ရဲ႕ စိတ္အေျခအေနေတြကို ေလ့လာထားသင့္တယ္... လက္လြတ္စပယ္ ေျပာဆို, စြတ္စြဲအရွက္ရေစတာဟာ အေတာ့္ကို လက္ခံလို ့မရတဲ့အျဖစ္... ကြ်န္မက ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္သားတေယာက္ရဲ႕မိခင္ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို မိဘေနရာက ပူးဝင္ခံစားရင္း ေၾကကြဲမိတယ္...

သားသုတေလးကို က်န္းမာေရး, ပညာေရး, လူမွဳေရး, ဘာသာေရးစသျဖင့္ လူ ့ဘဝထဲဝင္တဲ့အခါ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ဆို ဟိုးငယ္ငယ္ေလးကတည္းက အေသးစိတ္ေလးကအစ ကြ်န္မနည္းကြ်န္မဟန္နဲ ့ ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့တယ္... အရြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိခဲ့ေပမယ့္ ကြ်န္မေျဖရွင္းခဲ့လို ့ရတာခ်ည္းပါပဲ... အဲဒီအခက္အခဲေတြထဲမွာ အခက္ခဲဆံုးအရြယ္ကေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ပါ... မႏွစ္ကစလို ့ သားေလးရဲ႕ဆယ္ေက်ာ္သက္လကၡဏာေတြ စျပလာတဲ့အခါ ကြ်န္မအတြက္ အဆင့္တိုင္းအဆင့္တိုင္းဟာ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ challenging ေတြခ်ည္းပါ... အေတာ္လဲစိတ္ပင္ပန္းရတဲ့အခ်ိန္ေတြပါပဲ... အဲဒီလိုေျပာေတာ့ သားေလးက သိပ္ဆိုးေနလို ့လားလို ့ေမးရင္ မဆိုးပါဘူးလို ့ပဲေျဖရမွာပါ... အၿမဲတမ္း သားကိုသြန္သင္တဲ့အခါမွာ ေခ်ာေမြ ့ေနခဲ့မွဳေလးေတြဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ရဲ႕ ေခါင္းမာမွဳေတြေၾကာင့္ ကြ်န္မနဲ ့သားၾကား တင္းမာမွဳေတြ ရွိလာခဲ့တာေတြေၾကာင့္လို ့ဆိုလို ့ရပါတယ္... ဒီpost ကို ေရးရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္က ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ကေလးမိဘေတြအတြက္ ကြ်န္မအေတြ ့အၾကံဳေတြမွ်ေဝခ်င္တဲ့ ေစတနာနဲ ့ပါ... တေယာက္နဲ ့တေယာက္ အေတြ ့အၾကံဳေတြတူခ်င္မွ တူပါလိမ့္မယ္... ကြ်န္မေတြ ့ၾကံဳရတဲ့အခက္အခဲေတြကို တခ်ိဳ ့လူေတြၾကံဳေတြ ့ရေကာင္း ၾကံဳေတြ ့ႏိုင္တာမို ့ ေဝမွ်ေပးျခင္းပါ...

သားသုတက ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ႀကီးျပင္းရသူမို ့ ကြ်န္မရဲ႕အႀကီးမားဆံုးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္(အစိုးရိ္မ္ဆံုးလို ့လဲေျပာလို ့ရတာေပါ့ေလ) က လိမၼာယဥ္ေက်းတဲ့ျမန္မာအမ်ိဳးသားေလးျဖစ္ဖို ့ပါ... ကိုယ္ခ်င္းစာတရား, ေမတၱာတရားေတြထားတတ္ဖို ့ပါ... ဆရာဝန္ႀကီး, အင္ဂ်င္နီယာႀကီးေတြျဖစ္ဖို ့ကြ်န္မ အဲဒီေလာက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြမျပင္းျပပါဘူး... လူတန္းေစ့ေနႏိုင္မယ့္ ပညာတခုတတ္ရင္ ေက်နပ္ပါၿပီ... ဒါေပမယ့္ ႏွလံုးရည္ညံ့မွာေတာ့ ကြ်န္မစိုးရိမ္ပူပန္မိတာအမွန္ပါပဲ...

ဒီႏိုင္ငံမွာ Secondary 1 က စလို ့ smart phone ေပးကိုင္ရပါၿပီ... ေက်ာင္းက communications ေတြက what’s app group ေတြနဲ ့အသံုးမ်ားတာေၾကာင့္ ေပးကိုေပးရပါတယ္... ျပႆနာက အဲဒီကစပါတယ္... ဖုန္းကိုစြဲေတာ့တာပဲ... စကားေျပာနဲလာတယ္... မိဘနဲ ့ထိေတြ ့မွဳနဲလာတယ္... စက္႐ုပ္ဆန္လာတယ္... သားက ကြ်န္မလို multitasking သမားမဟုတ္ေတာ့ ပိုဆိုးေတာ့တာေပါ့... ဖုန္းကိုင္ေနရင္ ဘာမွမၾကား, ပတ္ဝန္းက်င္ဘာျဖစ္လို ့ျဖစ္ေနမွန္းမသိ... အဲဒီလိုအျဖစ္ႀကီးကို ငယ္ငယ္ကလို ဖုန္းသိမ္းတဲ့နည္းနဲ ့Control လုပ္တယ္, အခိ်န္နဲ ့သံုးဖို ့စည္းကမ္းထားတယ္... အဲဒီမွာ သားနဲ ့ကြ်န္မၾကား ျပႆနာေတြ စတယ္... ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ ထိန္းခ်ဴပ္ခံရတာကို မလိုလားတတ္ၾကဘူးေလ... ခံစားခ်က္ေတြက အဆံုးစြန္ေရာက္တတ္တာ... သူ ့ဘဝကပဲ သူမ်ားေတြထက္ဆိုးေနသလိုမ်ိဳးေပါ့... ထိန္းေလ ႐ုန္းေလ ဆိုတာ ကြ်န္မသေဘာေပါက္လာသလို ကြ်န္မငယ္ဘဝကို ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိတယ္... ဒီအခါ သားေနရာက ကြ်န္မျပန္စဥ္းစားတာပါ...

ကြ်န္မဟာ မိဘေတြရဲ႕ပံုစံခြက္ထဲမွာ ႀကီးျပင္းလာရသူပါ... အက်ႋအဝတ္အစားကအစ မိဘေရြးတာ ဝတ္ရတယ္... တကၠသိုလ္ေရာက္လို ့ဘာသာတြဲေရြးတာက အစမိဘစိတ္တိုင္းက်ေရြးရတယ္... ကြြ်န္မမိဘေတြ ကြ်န္မကို ဆံုးမရအခက္ဆံုးအခ်ိန္က 2nd year အေရးအခင္းေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္... ကြ်န္မ ၁၈ႏွစ္အရြယ္ေလာက္ကေပါ့... အာအိုင္တီသပိ္တ္မွာ မိဘေတြမသိေအာင္ အိမ္ကခိုးခိုးထြက္ၿပီး သြားလွဳပ္ရွားတယ္... အိမ္က သိသြားေတာ့ အိမ္တံခါးေသာ့ခပ္ၿပီး ကြ်န္မကို ေထာင္ခ်သလို ထားခဲ့တယ္... အဲဒီမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဇာတိျပေတာ့တာပဲ... ထိန္းေလ ႐ုန္းခ်င္ေလ... အဲဒီတုန္းက ကြ်န္မတို ့အိ္မ္က ေျခတံရွည္ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ေလးပါ... ပိတ္ထားတဲ့ ျပဴတင္းတံခါးကေန ကြ်န္မ ေအာက္ကိုခုန္ခ်ခဲ့တယ္... အေတာ္ေလးျမင့္တာ ေအာက္ေရာက္မွသိတယ္... ႀကီးႀကီးမသိေအာင္ ျခံတံခါးကို ေက်ာ္တက္ၿပီး အာအိုင္တီသြားဖို ့ သူငယ္ခ်င္းအိမ္သြားခဲ့တယ္... အဲဒီမွာ စိတ္မခ်လို ့အိမ္ကိုလာေခ်ာင္းတဲ့အေဖနဲ ့ေတြ ့ေတာ့ ကြ်န္မကို အေဖက ႐ိုက္ႏွက္အိမ္ကိုေခၚသြားခဲ့တယ္... ကိုယ္လုပ္တာဘာမွားလို ့လဲဆိုတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ရဲ႕ေခါင္းမာမွဳမွာ မိဘေနရာက ကိုယ္ခ်င္းမစာႏိုင္ခဲ့... ညဘက္ေတြက် လမ္းေပၚမွာ စစ္ဖိနပ္သံေတြၾကားရင္ အိမ္ေတြ အေမွာင္ခ်လို ့ တိတ္တိတ္ေလးၿငိမ္ၾကရတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြ်န္မက ကိုယ့္မ်က္စိေရွ ့တင္ အျဖဴအစိမ္းဝတ္ေက်ာင္းသားေလးေတြ ေသနတ္ဒဏ္ရာေတြရကုန္တဲ့ျမင္ကြင္းပဲ ေျပးေျပးျမင္ၿပီး ေနာက္ေဖးမီးဖိုေခ်ာင္က အေမအသားခုတ္တဲ့ဓားမေျပးဆြဲၿပီး အိမ္ေရွ ့လမ္းေပၚထြက္ဖို ့လုပ္တာ... ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ရဲ႕ တဖက္စြန္းက်တဲ့ခံစားမွဳ... ကြ်န္မကို ေဖရယ္, ေမရယ္, ႀကီးႀကီးရယ္ ၃ေယာက္ ဝိုင္းခ်ဴပ္ၾကရတယ္... ခုျပန္စဥ္းစားေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က ကြ်န္မမိဘေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား စိုးရိမ္ပူပန္စိတ္ဆင္းရဲခဲ့ၾကေလမလဲ... ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ စိတ္ခံစားမွဳျပင္းထန္တဲ့အခါ ဘာကိုမွမျမင္ရတဲ့ ကြ်န္မအတိတ္ကို ကြ်န္မျပန္ၾကည့္ျဖစ္တယ္...

ကြ်န္မဆယ္ေက်ာ္သက္နဲ ့သားဆယ္ေက်ာ္သက္ ခ်ိန္ထိုးစဥ္းစားမိတဲ့အခါ ကြ်န္မက သားထက္ပိုေခါင္းမာတာေတြ ့ရေတာ့ သားေနရာက ကိုယ္ခ်င္းစာၿပီး ကြ်န္မစံေတြ ေလ်ာ့ခ်ပစ္ရေတာ့တယ္... သူဖုန္းသံုးေနတာ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့အလုပ္မွ မဟုတ္တာပဲေလလို ့ေျဖေတြးတယ္... ဖုန္းေလ်ာ့သံုးဖို ့အတင္းအက်ပ္မဟုတ္တဲ့ တျခားနည္းေတြ စဥ္းစားတယ္... ဥပမာ- ကြ်န္မအိမ္ရွင္းေနတုန္း သားကိုတခုခုကူခိုင္းတာမ်ိဳး, ကြ်န္မအျပင္သြားအဝတ္ေတြမီးပူတိုက္ေနတုန္း သားကို အိမ္ေနရင္းအဝတ္ေတြေခါက္ခိုင္းတာမ်ိဳး, ကြ်န္မတပတ္စာေစ်းဝယ္ရင္ ေမေမတေယာက္ထဲေလးလို ့လိုက္ခဲ့ေပးပါဆိုတာမ်ိဳး... အဲဒီလိုေတြ ဉာဏ္သံုးၿပီး ဖုန္းသံုးခ်ိန္နဲေအာင္, ကြ်န္မနဲ ့စကားေတြေျပာေအာင္ လုပ္ရပါတယ္... သားဟာ ဖုန္းနဲ ့ေဝးေနခ်ိန္ဆို ငယ္ငယ္ကလို သိပ္ခ်စ္စရာေကာင္းပါတယ္... အဲဒီအခ်ိန္ဆို သူကစကားေတြ ဆက္တိုက္ေျပာတတ္တယ္... သူနဲ႔စကားေတြေျပာမွ သူဖုန္းသံုးတဲ့အခါ စာေတြဖတ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရတယ္... ကြ်န္မ မသိေသးတဲ့ trump အေၾကာင္းေတြကအစ AI( artificial intelligence) အေၾကာင္းအထိ သူႏွံ ့စပ္ေအာင္ေလ့လာထားတာ ၾကားရေတာ့ ကြ်န္မသက္ျပင္းခိုးခ်မိတယ္... သူစိတ္ဝင္စားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြမဆိုးေသးဘူးေပါ့...

ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ တခါတေလ လက္ခံလို ့ကို မရတဲ့ေခါင္းမာမႈေတြကလဲ အမ်ားသား... မႏွစ္က စာေမးပြဲတခုမွာ ကြ်န္မကို timetable မျပ... သူမေျဖရေသးဘူးထင္လို ့ ကြ်န္မက သတိေပးေတာ့မွ ဒီေန ့စာေမးပြဲေနာက္ဆံုးေန ့ေမေမလို ့ေျပာေတာ့ ကြ်န္မအေတာ္ေလးကို ေဒါသထြက္မိတယ္... စာတလံုးမွမဖတ္ပဲ သြားေျဖတဲ့စာေမးပြဲက်ၿပီ, သြားၿပီလို ့ကြ်န္မတြက္ခဲ့တာ... result ထြက္လာေတာ့ ျပံဳးၿဖီးၿဖီးနဲ ့လာေျပာတယ္... ေမေမ သားအတန္းထဲမွာ Maths နဲ ့ physics အမ်ားဆံုးတဲ့... ကြ်န္မအေတာ္ေလးအံ့ၾသသြားၿပီး က်က္စာေတြေအာင္လားဆိုေတာ့ အကုန္ေအာင္တယ္တဲ့... တခါတေလ ကိုယ့္ရဲ႕စိုးရိမ္ပူပန္မွဳေတြကပဲမ်ားေနသလားေတြးမိၿပီး သားက္ိုေလေျပေလးနဲ ့ေျပာရတယ္... စာမက်က္ပဲနဲ ့ေတာင္ ဒီလိုဆို စာေလးသာပံုမွန္လုပ္ရင္ အမွတ္ေတြဒီထက္ပိုေကာင္းမွာေပါ့သားရယ္လို ့...

ကြ်န္မက ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းခ်ိဳခ်ိဳသာသာထဲက မဟုတ္ပါဘူး... ဒါေပမယ့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ သတိထားရတဲ့အခ်က္ေတြက စကားနားမေထာင္တိုင္း စိတ္လက္မာန္ပါ မ႐ိုက္မိဖို ့ရယ္, သူမ်ားနဲ ့ႏွိဳင္းယွဥ္မေျပာမိဖို ့ရယ္, လူ ့ေရွ ့သူ ့ေရွ ့မွာ သူအရွက္ရေစတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ မေျပာမိဖို ့ရယ္, ၿပီးေတာ့ သူ ့privacy မထိခိုက္မိဖို ့ရယ္ပါ... သူတို ့အရြယ္က ထိလြယ္ရွလြယ္ခံစားလြယ္မို ့အေတာ္ေလးသတိထားရပါတယ္... ထိန္းေတာ့ထိန္း မသိမသာထိန္းဆိုၿပီး ကြ်န္မကိုယ္ကြ်န္မပဲ ခဏခဏျပန္သတိေပးရပါတယ္...

မိဘေတြဆီက လြတ္ေျမာက္ၿပီ, လူႀကီးျဖစ္ၿပီဆိုတာ ျပခ်င္ေတာ့ ေက်ာင္းလိုက္ပို ့တာလဲမခံခ်င္သလို , လမ္းေလွ်ာက္လို ့လက္ေလးတြဲ, ပုခံုးေလးဖက္တာေတာင္ မခံခ်င္ေတာ့ပါဘူး... ဒါက လူ ့ေရွ ့သူ ့ေရွ ့မို ့ေပမယ္ မနက္ခင္း သူ ့အေဖကားေမာင္းၿပီး ေက်ာင္းပို ့တဲ့အခါ ကြ်န္မက ေမတၱာသုတ္ေလးရြတ္ေပးရင္ ေခါင္းေလးထိုးခံၿပီး ကားေပၚကဆင္းလို ့နဖူးေလးနမ္းရင္ ေက်နပ္ေနတတ္ျပန္ေရာ... ခုထိကြ်န္မနဲ ့တခန္းထဲအိပ္တုန္းပါ... ေျပာခ်င္တာက ဆယ္ေက်ာ္သက္စိတ္ေလးေတြဟာ ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္နဲ ့တခါတခါ သံပုရာသီးေလးျဖစ္လိုက္ တခါတခါပန္းသီးေလးျဖစ္လိုက္နဲ ့ ကိုင္တြယ္ရအေတာ္လက္ေပါက္ကပ္တဲ့အရြယ္ပါ...

ဒီအရြယ္မွာ မိဘေတြသတိထားရမယ့္ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ အရွက္ရေစမယ့္စကား, အျပဳအမူမေျပာမိေအာင္, မလုပ္မိေအာင္နဲ ့ စိတ္ဖိစီးမွဳသိပ္မေပးျဖစ္ေအာင္ပါ... သူတို ့ခံစားမွဳအတိမ္အနက္ဟာ ခန္ ့မွန္းရအရမ္းခက္ပါတယ္... ေက်ာင္းကဆရာ,ဆရာမနဲ ့သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ဆက္ဆံေရးေတြလဲ အၿမဲမျပတ္သတိထားမိဖို ့လိုပါတယ္... ကြ်န္မအစခ်ီခဲ့တဲ့ ေၾကကြဲစရာသတင္းထဲက ဆရာမနဲ ့ေက်ာင္းသူေလးရဲ႕ဆက္ဆံေရးမွာ ဒီအျဖစ္ဆိုးႀကီးမတိုင္မွီ မေျပလည္ျခင္းေတြ, ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံျခင္းေတြရွိေနမယ္လို ့ ကြ်န္မသံသယျဖစ္မိတယ္... ကြ်န္မတို ့ဆယ္ေက်ာ္သက္ရင္ေသြးေလးေတြရဲ႕လံုျခံဳေရးဟာ မိဘ, ဆရာေတြရဲ႕ ကိုင္တြယ္တတ္မွဳေပၚမွာ အရမ္းမူတည္တာေၾကာင့္ ဒီpost ေလးနဲ ့ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလဲ သတိေပးရင္း ကြ်န္မနဲ ့ဘဝတူမိဘေတြကိုလဲ ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္ သတိေပးပါရေစေနာ္...။

တန္ခူး
9:51am
8-Feb-2018

Debate vs Quarrel

ခုတေလာ facebook ၾကည့္လိုက္ရင္ live အျပန္အလွန္တိုက္ပြဲေတြ ဟိုက ဒီက share ၾကတာ ေတြ ့ရတယ္... သားနဲ ့အခန္းထဲမွာ နားေနတုန္း ဘာေတြလဲဆို ဖြင့္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဘာမွန္းေတာင္မသိေသး ညစ္ညမ္းတဲ့အဆဲေတြ ဆက္တိုက္ၾကားရေတာ့ သားက လွမ္းေမးတယ္... ဘာေတြလဲေမေမတဲ့... အျမန္ဆံုးပိတ္လိုက္ရတယ္... အယူအဆေတြ ကြဲလြဲလို ့ရပါတယ္... အေတြးအေခၚေတြကြဲလဲြလို ့ရပါတယ္... ကိုယ့္အယူအဆ, အေတြးအေခၚကို သူမ်ားကလက္ခံေစခ်င္ရင္ လက္ခံႏိုင္ဖို ့ေျပာတတ္ေအာင္ေလ့က်င့္ပါ... ဆဲျခင္းဘာသာေဗဒနဲ ့ေျပာရင္ လက္မခံတဲ့အျပင္ အရင္က ကိုယ့္လက္ခံတဲ့သူေတြေတာင္ လက္မခံတဲ့အေျခအေနျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္... ဆဲမွ အႏိုင္ရတာ မဟုတ္ပါဘူး... ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့အခ်က္ကို အေသအခ်ာထိထိမိမိသူမ်ားလက္ခံလာေအာင္ ေျပာတတ္မွ ပညာပါ...

ကြ်န္မကိုယ္ေတြ ့အျဖစ္အပ်က္ေလးေျပာျပရရင္ ကြ်န္မငယ္ငယ္က ရပ္ကြက္ထဲမွာ အရမ္းကစားခ်င္ေဆာ့ခ်င္တယ္... စည္းကမ္းႀကီးတဲ့မိဘေတြက တခ်ိဳ ့ကေလးေတြဆဲသံၾကားရေတာ့ ခြင့္မျပဳဘူး... အေဆာ့အကစားသန္တဲ့ကြ်န္မ အတင္းပူဆာေတာ့ ေမေမက ကတိတခုေတာင္းတယ္... သူမ်ားဆီက အဆဲေတြကူးမလာပါဘူးဆို ကစားတဲ့... ေမေမ့ကို ကတိေပးခဲ့တယ္... တကယ္သြားေဆာ့ေတာ့ ကစားလို ့ရွံဳးရင္ အဆဲနဲ ့အႏိုင္ယူၾကတယ္, အဆဲနဲ ့ျငင္းခုန္ၾကတယ္... အဲဒီမွာ မဟုတ္မခံကြ်န္မက ကိုယ္လဲမွန္ေနပါလ်က္ ေနရင္းထိုင္ရင္း အဆဲခ်ည္းခံေနရေတာ့ စဥ္းစားတယ္, ဘယ္လိုအထိေရာက္ဆံုးနည္းနဲ ့ တုန္ ့ျပန္မလဲ... ကစားပြဲမွာ ကိုယ္ကႏိုင္ေနပါလ်က္နဲ ့ အဆဲခံထိ မစိုးလို ့ အရွံဳးေပးပါတယ္လို ့ ေျပာလိုက္ရတာကို ကေလးပီပီမခံခ်င္... ဒီမွာ အဆဲမပါပဲ, ႐ိုင္းစိုင္းတဲ့စကားလံုးမပါပဲ ကိုယ္မွန္တယ္ဆိုတာကို ခ်က္က်လက္က်, ရဲရဲဝံ့ဝံ့ေျပာတတ္ေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့တယ္... အဆဲမပါပဲ ကြ်န္မငယ္ဘဝရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့တယ္... ေနာက္ပိုင္း ကြ်န္မနဲ႔ကစားရင္း ဆဲရမွာေတာင္ သူတို ့ဝန္ေလးလာတယ္... သဘာဝတရားကိုက ဆိုးတာနဲ ့ေကာင္းတာ ေကာင္းတာကို ပိုလုပ္ခ်င္ၾကတာပါ...

မႏွစ္က ကြ်န္မ ဧရာဝတီတိုင္း ဒါးက, ဝက္ထိုးနဲ ့ပုသိမ္က ကေလးေတြအတြက္ educational event ေလးလုပ္ခဲ့တဲ့အခါ debate program ေလးထည့္ခဲ့တယ္... အရမ္းအားရစရာေကာင္းပါတယ္... ေခါင္းစဥ္က "အလြတ္က်က္သင့္, မက်က္သင့္"တဲ့... ကေလးေတြ debate concept ကိုနားလည္ၾကတယ္... ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကို အခ်က္အလက္ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ ့ ေသခ်ာ ေျပာႏိုင္ၾကတယ္... ေဒါသမပါဘူး... အရမ္းအားရစရာေကာင္းပါတယ္...

ကြ်န္မ ေရးခဲ့ဖူးတဲ့ Debate vs. Quarrel ဆိုတဲ့စာေလးျပန္တင္ေပးလိုက္ပါတယ္... ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္, ရပ္တည္ရာကို ယဥ္ေက်းစြာရပ္တည္ႏိုင္ၾကပါေစ...

Debate vs. Quarrel
==============

ပုဂံနဲ ့ပတ္သက္ၿပီး ကြ်န္မတို ့ႏိုင္ငံရဲ႕ အရင္က အေတာ့္ကိုနာမည္ႀကီးတဲ့ အာဏာရွင္တေယာက္နဲ ့ အင္တာဗ်ဴးကို ၾကည့္မိေတာ့ မေန ့က သားနဲ ့ ကားေပၚမွာ ေဆြးေႏြးျဖစ္တာေလး သြားသတိရတယ္...

"ေမေမ... တကယ္ဆို အဂၤလိပ္က ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းပိုက္လိုက္တာ အရမ္းေကာင္းတာေနာ္" တဲ့... သားစကားကို စိတ္ဝင္စားသြားတာေၾကာင့္ ဘာလို ့လဲလို ့ေမးေတာ့ သားကျပန္ေျဖပါတယ္... "ဘုရင္စနစ္က အာဏာရွင္စနစ္... ဘုရင္ေသရင္ ဘုရင့္သားက smart မျဖစ္လဲ ဘုရင္ျပန္ျဖစ္တယ္ေလ... တကယ္လို ့ အဂၤလိပ္မသိမ္းခဲ့ရင္ ဘုရင္စနစ္ဆက္ရွိေနမွာေပါ့" တဲ့... ကြ်န္မျပန္ေျဖပါတယ္... အဂၤလိပ္မသိမ္းလဲ ကိုယ့္ဘာသာျဖဳတ္ခ်လို ့ရမွာေပါ့သားရဲ႕... သိမ္းပိုက္တဲ့စနစ္ကလဲအရင္းရွင္ကိုလိုနီစနစ္ပဲေလဆိုေတာ့... သားက ကြ်န္မအရမ္းသေဘာက်တဲ့အေျဖတခုျပန္ေျဖပါတယ္..."sudden change ဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲေမေမတဲ့... ဖြားဖြားစုအုပ္ခ်ဴပ္ႏိုင္ဖို ့ အၾကာႀကီးအခ်ိန္ယူခဲ့ရတယ္မိုလား"တဲ့... ကြ်န္မသေဘာက်မိတယ္ဆိုတာ သားရဲ႕logical thinking ေလးကိုပါ... ဘုရင္ရဲ႕တေသြးတသံတမိန္ ့စနစ္ဆိုးကို ေၾကာက္ရြံ ့ၿပီး အေျပာင္းအလဲprocess ၾကာမယ္လို ့သူေတြးလိုက္တာ... "ဖြားဖြားစုလို အေၾကာက္တရားကင္းေအာင္ လူေတြကို inspire လုပ္ေပးႏိုင္မယ့္ေခါင္းေဆာင္ရွိရင္ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုတာ ၿပိဳလဲမွာပါပဲသားရယ္" လို ့ ကြ်န္မေျဖခဲ့တယ္...

ကြ်န္မပထမအစမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးကို ကြ်န္မက အာဏာရွင္ေဟာင္းႀကီးနဲ ့ အင္တာဗ်ဳးတဲ့ညီမေလး ဦးေႏွာက္စီးခ်င္းထိုးပြဲလို ့ ျမင္မိတယ္... ပုဂံဘုရားေတြကို ျပဳျပင္သင့္မျပဳဳျပင္သင့္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္... အာဏာရွင္ေဟာင္းႀကီးက ျပဳျပင္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ဘက္က... အင္တာဗ်ဴးတဲ့ညီမေလးက မျပဳျပင္သင့္ဘူးဆိုတဲ့သူေတြကိုယ္စား သေဘာကိုေမးတာပါ... အာဏာရွင္က debateနဲ ့စတာပါ... ဒါေပမယ့္ ညီမေလးရဲ႕ေမးခြန္းေတြကို သူdebate ျပန္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ ေဒါသပါလာတယ္... တကယ္ဆို သူ ့မွာ debate လုပ္ႏိုင္တဲ့ ability သာရွိရင္ သူတည္ၿငိမ္စြာနဲ ့ တုန္ ့ျပန္ၿပီး အရမ္းလွတဲ့ အင္တာဗ်ဴးေလးျဖစ္လာမွာပါ... အဆံုးမွာေတာ့ အာဏာရွင္ႀကီးက ဉာဏ္ပညာမပါတဲ့ quarrel ရန္ေထာင္ျခင္းနဲ ့ အဆံုးသတ္သြားတယ္... အသက္ငယ္ေပမယ့္ အေၾကာက္တရားကင္းစြာ အင္တာဗ်ဴးဆံုးတဲ့အထိ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ေမးသြားတဲ့ ညီမေလးကို ခ်ီးက်ဴးမိတယ္...

ကြ်န္မဇြန္လက ေမာ္လၿမိဳင္နည္းပညာတကၠသိုလ္ကို educational event ေလးသြားခဲ့ေတာ ကြ်န္မတို ့ရဲ႕စီနီယာႀကီးအန္ကယ္ဦးဝင္းထိန္ဦး ကေလးေတြဆရာေတြကိုေမးခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းေလး သြားသတိရတယ္... က်ပန္းစကားေျပာပြဲတို ့ စကားရည္လုပြဲတို ့အေတြ ့အၾကံဳရွိလားတဲ့... ကေလးေတြမွာ အဲဒီအခြင့္မရွိခဲ့ပါဘူး... တကယ္ေတာ့ရွိသင့္ပါတယ္... အာဏာရွင္ေခတ္မွာ မေျပာရဲမဆိုရဲေအာင္ ပါးစပ္ေတြအပိတ္ခံခဲ့ရေတာ့ အဲဒီေကာင္းတဲ့ အေလ့အက်င့္ေလးေတြ ေပ်ာက္ကုန္တာပါ... တကယ္ေတာ့ ျပႆနာတခုကို အေျဖရွာၾကတဲ့အခါ debate နည္းကို သံုးမွ အေကာင္းဆံုးအေျဖရမွာပါ... Quarrel ဘက္ေရာက္သြားရင္ေတာ့ မတရားအႏိုင္ရဖို ့ အျပင္းထန္ဆံုးစကားလံုးေတြ...အ႐ိုင္းဆံုးစကားလံုးေတြသံုးႏွဳန္းၿပီး ကိုယ္အႏိုင္ရဖို ့လူတဘက္သားကို ခ်ိဳးႏွိမ္ေျပာဆိုတဲ့ personal attack အသြင္ေျပာင္းၿပီး နဂိုေဆြးေႏြးတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပ်ာက္ကုန္တာအမွန္ပါ... ခုနကြ်န္မေျပာျပတဲ့ အင္တာဗ်ဳးခံရတဲ့ အာဏာရွင္ႀကီးလိုေလ...

ကြ်န္မတို ့တိုးတက္ေခတ္မွီတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ လူျဖစ္ေနၾကတဲ့အခါ ကိုယ့္အျမင္ကိုယ့္အေတြးကို ဦးေႏွာက္ဉာဏ္ပညာသံုးၿပီး အဆင့္အတန္းရွိစြာ တုန္ ့ျပန္တတ္ဖို ့အေရးႀကီးပါတယ္... Physical ကိုအားကိုးတုန္ ့ျပန္သတ္ၾကတယ္ဆိုတာ ခုေခတ္မွာ ရာဇဝတ္မွဳဆိုတဲ့ဥပေဒနဲ ့ တားျမစ္ထားပါၿပီ... ကိုယ္အႏိုင္ရခ်င္ေဇာနဲ ့လူတဘက္သား ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးေျပာဆိုတာကိုလဲ အသေရဖ်က္မွဳဆိုတဲ့ ဥပေဒနဲ ့တားျမစ္ထားတဲ့ေခတ္မွာ quarrel နဲ ့ personal attack ဆိုတာ လုပ္တဲ့သူေတြ ရွက္စရာေကာင္းတာ အမွန္ပါပဲ...

အေကာင္းဆံုးဥပမာျပရရင္ ကြ်န္မတို ့ တိုင္းျပည္အေမအေမစုဆိုရင္ world media မွာ နာမည္ႀကီး interviewer ေတြေတာင္ လက္ဖ်ားခါေအာင္ ျဖတ္ထိုးဉာဏ္ေကာင္းလြန္းၿပီး အေျဖတိုင္းကို အေကာင္းမြန္ဆံုးနဲ ့ အဆင့္အတန္းအရွိဆံုးေျဖဆိုႏိုင္သူပါ... အေမဘယ္ေတာ့မွ သူတပါးကို တိုက္ခိုက္ေျဖဆိုတာမ်ိဳးမရွိခဲ့ပါဘူး...

တိုးတက္တဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ debate association, debate competition ေတြနဲ ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို proper debate လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကပါတယ္... ကြ်န္မတို ့ တိုင္းျပည္ႀကီး ေရြ ့ေနပါၿပီ... အကူးအေျပာင္းကာလမွာ ႏိုင္ငံတကာက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြလဲ အာရံုစူးစိုက္လာၾကၿပီ... ရင္းႏွီးႁမွပ္ႏွံလာၾကပါၿပီ... ကြ်န္မတို ့ျမန္မာျပည္ဟာေဖာ္ေရြရင္းႏွီးတတ္တဲ့ ႏွလံုးရည္ျမင့္မားတဲ့သူေတြေနထိုင္ၾကတာပါ... ဒီေတာ့ စကားအေျပာအဆိုမွာလဲ ႏိုင္ငံတကာနဲ ့ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေအာင္ ဆဲေရးတိုင္းထႊာျခင္း, သူတပါးကိုယ္ေရးကိုယ္တာထိခိုက္ျခင္းေတြ ေရွာင္ရွားၿပီး အဆင့္အတန္းရွိစြာနဲ ့ ေျပာဆိုက်င့္ၾကံေနထိုင္ၾကပါစို ့လို ့ တိုက္တြန္းပါရေစရွင္...

(စာႂကြင္း : ကြ်န္မအေဖရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအလုပ္က ေရွ ့ေနပါ... သူ ့ဝါသနာနဲ ့သူ ့personality ပါကိုက္လြန္းလို ့သူေရြးျခယ္ခဲ့ၿပီး ခုအသက္၇၀ေက်ာ္တဲ့အထိ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုးလုပ္ေနတုန္းပါ... ကြ်န္မက အေဖေသြးပါတယ္လို ့ဆိုရပါမယ္... Debate လုပ္ရတာကို ႏွစ္ၿခိဳက္ပါတယ္... ဒါေပမယ့္ တဘက္က ရန္ျဖစ္တဲ့အသြင္ေဆာင္သြားရင္ ကြ်န္မဆက္ျဖစ္ေလ့မရွိပါဘူး... ကြ်န္မရည္ရြယ္ခ်က္အေပ်ာက္မခံႏိုင္လို ့ပါ... ရန္ျဖစ္ျခင္းျဖင့္အနိင္ယူျခင္းကို အႏိုင္လို ့ကြ်န္မမသတ္မွတ္ပါဘူး... Abuse လို ့ပဲသတ္မွတ္ပါတယ္)

တန္ခူး
4:15pm
7-Feb-2018